ÖTEGEN’DEN ‘YAPAY ZEKALI AĞ GELİN’ VİDEOSUNA ELEŞTİRİ

Araştırmacı-Yazar Nezir Ötegen, geçtiğimiz günlerde Erciyes A.Ş.’nin resmi sosyal medya hesabından yapay zeka kullanılarak paylaşılan ‘Ağ Gelin Efsanesi’ başlıklı videoyu eleştirdi. Ağ Gelin Efsanesinin yapay zekanın oyuncayı olduğunu söyleyen Ötegen, Erciyes A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanlığına yazdığı yazı ile; “Erciyes A.Ş.nin yapay zekanın oyununa gelmesini esefle karşılıyorum. Bu talihsiz yapay zeka oyununun yayından kaldırılmasını arz ederim” dedi.

Erciyes A.Ş. resmi sosyal medya hesabında Kayseri’de Develi ve Erciyes dağı eteklerinde yaygın olarak anlatılan, taş kesilme motifindeki Ağ gelin (Ak gelin) hikayesini yapay zeka kullanarak oluşturdukları video ile paylaşmıştı.

Yapılan paylaşım sonrası Develili Araştırmacı-Yazar Nezir Ötegen, Ağ Gelin Efsanesinin yapay zekanın oyuncayı olduğunu söyleyerek eleştirilerde bulunarak şu ifadeleri kullandı;

AĞ GELİN EFSANESİ YAPAY ZEKANIN OYUNCAĞI OLMUŞ

ELEŞTİRİLERİM

1- Tarihte Deve ile harp yapan savaşçılar Erciyes Dağı eteklerinde görülmemiş olmasına rağmen eşkıya deve üstünde olunca yapay zeka mahareti Deve ile Develi çağrışım mı yaptırılmış?

2- Yazılı metin içerisinde AK yüzlü, Ay yüzlü bir namus timsali Ana tasvir edilirken Yapay zekâ ürününde Kadın ve beyaz ten ifadesini kullanmış.

3- ‘Senden ahdımı alırım’ ifadesi yerine ‘Senin ahını alırım’ olacaktı.

4- Ağ gelinin ve çocuklarının temsili taş kesilmesi çok havada kalmış. Oysa dik bir kaya ve iki tarafında hafif engin kayalar ile efsaneye fiziki tanımlama getirilir.

5-Videoda yerel halk iç Anadolu insanı giysilerine hiç benzememiş. Kısa bir yapay zeka görseli yayınlanmış ancak hiç de hoş olmamış. Mesaj da vermiyor.

Kayseri Büyükşehir Belediyesi Erciyes A.Ş.’nin yapay zekanın oyununa gelmesini esefle karşılıyorum. Bu talihsiz yapay zeka oyununun yayından kaldırılmasını arz ederim.

AĞ GELİN EFSANESİ

Develi İlçesi’nde, yaygın anlatılan, taş kesilme motifindeki Ağ gelin (Ak gelin) efsanesi araştırma konusu oldu.

Erciyes Üniversitesi ve Gazi Üniversitesi’nden öğretim üyeleriyle TRT program yapımcıları Develi ilçesine gelerek, Anadolu’da oldukça bilinen, adına türküler ağıtlar yakılan Ağ gelin efsanesi ile ilgili araştırmalar yaptı.

TRT tarafından çekimleri Develi ve Erciyes dağı eteklerinde Beleşme yaylasında yapılan Ağ gelin efsanesi hakkındaki programa araştırmacı yazar Yrd. Doç. Dr. Kadir Özdamarlar ve Develili saz ve zurna ustaları katıldı.

Araştırmacı Yazar Yrd. Doç. Dr. Özdamarlar efsane ile ilgili olarak şunları anlattı:

“Koçgun devri adı verilen 1603-1607 yıllarındaki isyan ve soygun hareketlerinde Develi’de etkilenmiştir.

1603 yılında ünlü eşkıya Tavil Mehmet’in yine Han Mehmet adındaki eşkıyanın yaptığı kötülükler ile aşiretler arasındaki kanlı çatışmalar meşhurdur.

Ağ gelin efsanesi de bu kötü günlerin izlerini taşımaktadır.

Develi’den bir Türkmen obası, Erciyes’in güney eteklerinde bir yaylaya çıkarlar.

Bu obada, ahlaki ve fiziki güzelliğinden dolayı Ağ (Ak) Gelin adı verilen bir gelin vardır.

Kocası ve iki çocuğu ile beraber mutlu yaşarlarken, kocası gurbete çalışmaya gitmiştir.

Develi çevresinde yaşayan bir eşkıya, güzelliği ile şöhret bulan Ak Gelin’e göz koymuştur.

Sahipsizliğini de anlayınca, bir gece obayı basarak kaçırmak ister. Namus timsali Ak Gelin, olayı anlar; gece karanlığında iki çocuğunu ve küçük sandığını yanına alarak, karışıklıktan da faydalanarak gizlice Erciyes’e doğru kaçar.

Erciyes’in ortalarında öyle bir yere gelir ki, ilerisi uçurum gidilmez. Geriye dönse eşkıya. Gözyaşları ve çaresizlik içerisinde ellerini açar ve Allah’a yalvarır: ‘Allah’ım! Beni ve çocuklarımı ya taş et, ya da kuş.’ Duası, kabul edilir.

Güneş doğunca oba sakinleri ve eşkıya; Ak Gelin, iki çocuğu ve çeyiz sandığının hayretle ve şaşkınlıkla taş kesildiğini görürler.

Günler sonra obaya dönen kocası olayı annesinden öğrenir. Koşarak ailesinin taş kesildiğini görür.

Uzaklardan bir ses duyar: ‘Yiğidim namusunu bir eşkıyaya çiğnetmedim. O eşkıyadan ahımı koma.’ Bu ses Ak Gelin’in sesidir.

Delikanlı taş kesilen ailesine bakarak: ‘Alırım ahını, koymam Ak Gelin!’ diye haykırır.”